شرکت های اعتبارسنجی

شرکتهای اعتبارسنجی متعددی در دنیا فعالیت می کنند اما معروفترین و مهمترین آنها موسسات معتبر Standards and Poor’s    ، Moody’s و Fitch هستند .

1- شرکتS&P  : این شرکت درسال 1941 از طریق ادغام Poor’s Spublishings Standar Statistics تاسیس شد . شرکت فعالیتهای خود را با شخصی بنام Henry Varnum شروع کرد و هم اکنون دارای اطلاعات زیادی درمورد ابزارها و بازارهای مالی است . S&P اطلاعات سرمایه گذاری ارزشگذاری، تحلیلگری و اظهار نظامی خود را بفروش می رساند معروفترین محصول آنها همان شاخص 500 S&P است.

ارزیابی موسسه S&P دارای علامت مثبت و منفی بوده که رابطه مستقل میان هر رده درجه اعتباری را نشان می‌دهند. به عنوان مثال، علامت مثبت نشان دهنده درجات بالاتر و علامت منفی بیانگر درجات پایین‌تر است. از این رو درجه AA- از مرتبه پایین‌تری نسبت به درجه AA برخوردار بوده، با وجود این که هر دوی آنها در رده AA قرار دارند.

 2- خدمات سرمایه گذاران Moody’s:

خدمات این شرکت شامل رتبه بندی ، تحقیق و تحلیل ریسک Moody’s Investor Services برای اوراق بدهی می باشد. این شرکت تعداد 17 نمایندگی درسراسر جهان دارد و رتبه بندی اعتباری اوراق بدهی بیش از 100 کشور را انجام می دهد .   Moody’s همچون S&P از ترکیبی از فاکتور های کمی و کیفی برای رتبه بندی استفاده می کند. در ارزیابی‌های به عمل آمده از سوی موسسه Moody’s از پسوندهای عددی 1، 2، 3 برای بدهی‌های بلندمدت استفاده شده که در این رابطه عدد 1 بهتر از 2 و عدد 2 دارای مرتبه بالاتری نسبت به عدد 3 است. برای مثال، ارزیابی‌های موسسه Moody’s با درجات A1 و A2 و A3 معادل درجات موسسه S&P که به صورت A+ و A و A- نشان داده شده و ارزیابی می‌‌شوند.

3- سومین شرکت بزرگ رتبه بندی Fitch Reding نام دارد که بیش از 75 کشور حیطه فعالیتهای آن را در بر میگیرد. همچون سایر آژانس های رتبه بندی Fitch نیز سطح وسیعی از اوراق بدهی شرکتها ، موسسات مالی ، شهرداریها ، شرکتهای بیمه و دولتها را پوشش می دهد . درسال 1997 Fitch توسط Fimalie   ، شرکت ارائه کننده خدمات حمایتی کسب وکار در پاریس بطور کامل تصاحب شد. بعدها از سال 2000 این شرکت بازار رتبه بندی خود را با تصاحب شرکت Duff & phelps   ، یک شرکت رتبه بندی آمریکایی ، گسترش داد. بمنظور تعیین رتبه دولتها ، شرکت Fitch ابتدا یک پرسش نامه حاوی سوالاتی درمورد اطلاعات خصوصی درباره سطح بدهی ودیدگاه کارمندان درباره میزان توان آنها در پرداخت بدهی هایشان برای کشور مورد بررسی می فرستند . هدف از این اقدام بدست آوردن داده های حساس غیرعمومی است که بعداً چارچوب مصاحبه هایشان را براساس این اطلاعات تنظیم می کنند.

جالب اینجاست که بازار رتبه سنجی اعتباری به طور تقریبی در انحصار چند شرکت است و در حال حاضر شرکت دیگری نیست که بتواند به رقابت با این سه غول اعتبارسنجی بپردازد. شرکت های کوچکتر که در زمینه رتبه بندی فعالیت دارند معمولا جهت کسب حسن شهرت و به دست آوردن دل ناشران اوراق بهادار رتبه اعتباری اوراق آنها را یک یا دو درجه بالاتر از سه شرکت اصلی رتبه بندی اعلام می کنند.

وظیفةاصلی مؤسسات رتبه بندی،تعیین احتمال نکول ناشردرایفای تعهدات مالی مربوطه است. این رتبه ها،درحقیقت ابزارمدیریت ریسک سرمایه گذاران ونهادهای اعتباری محسوب می شوندونقش بسزایی دراین زمینه ایفامی کنند.صنعت رتبه بندی اعتباری،به دلیل گسترش بازارهای مالی طی سالهای اخیررشدروزافزونی داشته است.

ازسوی دیگر،به دلیل تأثیررتبه های اعلام شده توسط این مؤسسات  برتصمیم گیریهای سرمایه گذاران،ناشران ونهادهای     قانونگذار،نظارت برفعالیت این مؤسسات اهمیت زیادی یافته است.

 رتبه های اعتباری

رتبه های اعتباری سه آژانس اصلی رتبه دهی متفاوت است. هم از حیث معیارهای رتبه دهی و همچنین از لحاظ نماد . جداول زیر ارزش های چندگانه رتبه بندی اعتباری و همچنین نحوه رتبه بندی این شرکت ها را با توجه به احتمال پرداخت تعهدات مالی ناشران در موعد مقرر  نشان  می دهد.

 عوامل تاثیرگذار در رتبه اعتباری

مهمترین عواملی که در رتبه اعتباری تاثیر می گذارند عبارتند از:

سابقه رفتار پرداخت اقساط : اعلان ورشکستگی و یا عدم پرداخت اقساط می تواند بر رتبه اعتباری تاثیر بگذارد . هر چه این اتفاق به زمان حال نزدیکتر باشد تاثیر آن در کاهش رتبه بیشتر است.

مقدار بدهی : در صورتیکه میزان بدهی ناشر از سقف اعتباری وی نزد بانک بیشتر باشد تاثیر شدیدی بر رتبه اعتباری می گذارد.

سابقه اعتباری: هرچه مدت فعالیت حساب بیشتر باشد ، تاثیر بهتری بر رتبه اعتباری دارد .

نوع اعتبار: در صورتیکه وام از موسسات مالی غیر معتبر اخذ شده باشد بدلیل در دسترس نبودن اطلاعات معمولا رتبه اعتباری وام گیرنده را کاهش می دهد .

موفق باشید

رتبه اعتباری چیست و موسسات اعتبار سنجی چگونه عمل می کنند ؟ 

رتبه‌بندی اعتباری مقوله‌ای است که به وسیله موسسات معتبر ارزیابی کننده با هدف تعیین میزان ریسک برای سرمایه‌گذاران علاقه‌مند در یک موضوع مشخص ارائه می‌شود.به عبارت دیگر، این رتبه‌بندی به منظور اطمینان یافتن سرمایه‌گذاران به مشارکت در سرمایه‌گذاری آنان در بانک‌ها و اوراق بهادار صادره توسط شرکت‌ها صورت می‌پذیرد.

هدف از رتبه‌بندی اعتباری چیست؟

متقاضیان سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار باید به ریسک عدم پرداخت سود و یا اصل سرمایه‌گذاری به عمل آمده از سوی صادر کنندگان اوراق بهادار توجه ویژه‌ای کنند. در این ارتباط، ریسک سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با سررسید بلندمدت، بیشتر از    اوراق بهادار با سررسید کوتاه مدت است. برای مثال چنانچه شرکتی نسبت به انتشار اوراق قرضه ده ساله مبادرت کند، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند اطمینان داشته باشند که شرکت مزبور در ده سال آینده وجود خارجی داشته و مدت‌ها قبل از موعد سررسید پرداخت مربوطه منحل نشده باشد لذا ضروری است که سرمایه‌گذاران پیش از تصمیم‌گیری نهایی، به پاره‌ای اطلاعات و تجزیه و تحلیل‌های اعتباری ارزشمند درباره صادرکنندگان اوراق بهادار دسترسی داشته باشند .

انجام این مهم در تمامی‌بازارها هزینه‌بر بوده و نیازمند صرف وقت و مهارت‌های حرفه‌ای و تخصصی ویژه‌ای است.همان طور که گفته شد، سرمایه‌گذاران باید در زمان خرید اوراق بهادار منتشره، در مورد ریسک اعتباری آنان به دقت تامل کرده و نسبت به تصمیم‌گیری مناسب اقدام کنند . به منظور ارزیابی ریسک اعتباری موسسات، به دو راهکار برشمرده زیر اشاره می‌شود:

1-حسن شهرت صادر کننده اوراق بهادار

2-  دارا بودن درجه‌بندی اعتباری ( رتبه اعتباری )

 به کارگیری راهکار نخست زمانی صورت می‌پذیرد که سرمایه‌گذاران از اعتبار و جایگاه مالی صادر کننده اوراق بهادار اطمینان کافی داشته به نحوی که پرداخت اصل و بهره سرمایه در موعد سررسید را قطعی تلقی می‌کنند.

در مورد روش دوم، درجه‌بندی‌های اعتباری به بررسی‌های رسمی ‌اطلاق می‌شود که احتمال بازپرداخت اصل و فرع سرمایه را در سررسیدهای تعیین شده آن نشان می‌دهند.

موسسات «اعتبار سنجی» یا همان credit rating شرکتهایی هستند که مسئولیت بررسی توانایی ناشران اوراق بهادار را در ایفای تعهدات مالیشان دارند. قاعدتاً ناشر می تواند دولت، ارگان های دولتی و یا شرکت های خصوصی باشد.

شایان ذکر است ، منظور از ناشر علاوه بر ناشران اوراق قرضه و اواق بهادار، تمام کسانی که از طرق مختلف مثل دریافت وام، تامین اعتبار می کنند هم می باشد. در گذشته سرمایه گذاران یا موسسات اعتبار دهنده ، مشتریان اصلی شرکتهای اعتبارسنجی بوده اند. اما اکنون ناشران و وام گیرندگان هستند که با مراجعه به یک شرکت اعتبارسنجی و پرداخت هزینه، درخواست بررسی و رتبه بندی خود یا اوراق منتشر شده شان را می دهند و اطلاعات مربوط به درجه اعتباری آنها به رایگان در اختیار سرمایه گذاران و خریداران اوراق قرار می گیرد.

چرا به اعتبارسنجها نیاز داریم؟

اینجا این سوال پیش می آید چرا شرکتها اعتبارسنجی و اطلاعات آنها اینقدر اهمیت دارند و چرا ناشران برای ارزیابی شدن توسط آنها پول پرداخت می کنند و چرا سرمایه گذاران تا این حد به اطلاعات آنها نیاز دارند.

1 - سرمایه گذاران به سراغ رتبه بندی های اعتباری می روند تا اطلاعات کاملتری در مورد ریسک سرمایه گذاری خود داشته باشند. مطمئنا بین بازده و ریسک هر سرمایه گذاری برای هر سرمایه گذار رابطه مستقیم وجود دارد. هر کس انتظار دارد بابت ریسکی که متحمل می شود عایدی بیشتری داشته باشد. پس احتمال پرداخت به موقع تعهدات مالی یک موسسه ناشر برای سرمایه گذار بسیار مهم است. این همان رتبه اعتباری شرکت است.

 شرکت های اعتبارسنجی باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی می شوند. علاقه مندان به سرمایه گذاری در یک پروژه یا خریداران اوراق قرضه معمولا گروه های متنوعی هستند. قاعدتا همه توان تجزیه تحلیل دقیق صورتهای مالی ناشر و یا بررسی بودجه یک کشور را ندارند. موسسات اعتبارسنجی با بررسی شرایط و مستندات مالی ناشر و ارائه یک رتبه مشخص کمک می کنند تا همه سرمایه گذاران با داشتن اطلاعات نسبتا کامل در مورد ریسک اوراق مورد نظر بتوانند فرایند تصمیم گیری صحیحی داشته باشند.

2 - ناشران اوراق بهادار بیشتر از سرمایه گذاران احتیاج به مشخص شدن رتبه اعتباریشان دارند. در درجه اول برای آنکه این رتبه موجب مدیریت ریسک و رتبهبندی اعتباری داخلی می شود و سرمایه پذیران به چند و چون کار خود پی می برند. از آن مهمتر این رتبه بندی موجب می شود تا قیمت ورقه منتشر شده به طور مناسب و عادلانه تعیین شود و مشتریان اوراق، آسان تر قیمت آن را بپذیرند و همچنین خیالشان از بابت انطباق با الزامات قانونی راحت باشد.

رتبه‌بندی‌های اعتباری چگونه محقق می‌شوند؟

به طـورکـلی، درجه‌بندی‌هـای اعتبـاری توسـط مـوسسـات تخصـصی و حرفه‌ای انجام می‌‌شوند. در حـال حـاضـر، اصلی‌ترین موسسات حرفه‌ای ارزیابی کننده شامـل سه مـوسسه به نـامهای Standard and Poor’s ، Moody’s و Fitch می‌باشند. هرچند موسسات دیگری نیز در آمریکا و سایر نقاط جهان در این زمینه وجود دارند ولی در مقام مقایسه، از اعتبار و جایگاه آنان برخوردار نیستند.

انجام درجه‌بندی اعتباری، توسط موسساتی درخواست می‌شود که در جهت صدور اوراق قرضه، اوراق بازرگانی و.... برنامه‌ریزی می‌کنند.     اجرای فرآیند درجه‌بندی اعتباری برای صادر کنندگان اوراق بهادار از آن رو از اهمــیت شـایان توجهی برخوردار است که امروزه   سرمایه‌گذاران اغلب به سرمایه‌گذاری بر روی اوراقی که فاقد درجه اعتباری مورد تائید موسسات معتبر ارزیابی کننده هستند تمایلی از خود بروز نمی‌دهند. در این خصوص، بنا به درخواست متقاضیان، موسسات درجه‌بندی کننده، یک برنامه ارزیابی را برای آنان طراحی و به مرحله اجرا‌ در آورده که هدف نهایی آن، تعیین درجه اعتباری متقاضی است.

در ارزیابی‌های انجام گرفته، بالاترین درجه به صورت AAA نشان داده می‌شود. درجه صادره باید همواره مورد بازنگری قرارگرفته و چنانچه ارزش اعتباری صادر کننده اوراق بهادار بهبود یا تضعیف شود، برمبنای آن درجه شرکت نیز تغییر داده خواهد شد. از این رو، کاهش درجه اعتباری موسسات، حسب مورد دارای پیامدهایی بوده که به اهم آن به شرح زیر اشاره می‌شود:

- ارزش اوراق بهادار موسسات مزبور کاهش یافته و در نتیجه سرمایه‌گذاران متضرر خواهند شد.

- در صورت تمایل صادر کنندگان اوراق بهادار به انتشار بیشتر آن، سرمایه‌گذاران نرخ بهره بالاتری برای جبران ریسک افزایش یافته تقاضا خواهند کرد.

- پیامدهای بعدی کاهش درجه اعتباری موسسات می‌تواند این باشد که بانک‌های اعتبار دهنده در مورد شرایط اعطای تسهیلات اعتباری خود بازنگری کرده و نرخ بهره بالاتری را تقاضا کنند.

موفق باشید